Câu hỏi:
Mẹ tôi năm nay 72 tuổi, mẹ muốn viết di chúc để lại mảnh đất 200m2 cho hai chị em tôi. Tuy nhiên, tôi có nghe nói rằng lập di chúc không có công chứng không có hiệu lực, mà tôi nghĩ có người làm chứng kí khi mẹ tôi lập di chúc là rành mạch lắm rồi . Thực sự tôi còn rất băn khoăn về vấn đề này. Nên mong muốn luật sư giải đáp về việc công chứng di chúc này. Cảm ơn luật sư.(huedao2235@gmail.com)
>>> Điều kiện có hiệu lực của di chúc
>>> Thủ tục khai nhận di sản thừa kế
Trả lời:
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến các luật sư tư vấn của Phamlaw, vấn đề của bạn đã được các luật sư của chúng tôi nghiên cứu và giải đáp như sau:
Công chứng là việc công chứng viên chứng nhận tính xác thực, tính hợp pháp của hợp đồng, giao dịch khác (sau đây gọi là hợp đồng, giao dịch) bằng văn bản mà theo quy định của pháp luật phải công chứnghoặc cá nhân, tổ chức tự nguyện yêu cầu công chứng.
>>> Tham khảo: thủ tục sang tên quyền sử dụng đất cho con
Theo quy định của Bộ luật dân sự 2005, ông có thể lựa chọn một trong các hình thức lập di chúc sau: di chúc bằng văn bản không có người làm chứng; di chúc bằng văn bản có người làm chứng; di chúc có công chứng hoặc chứng thực. Cả ba loại di chúc này đều có giá trị pháp lý như nhau, tuy nhiên đối với từng trường hợp, phải tuân thủ các quy định cụ thể thì di chúc mới được xem là hợp pháp.
Về nguyên tắc chung, việc lập di chúc dù bằng hình thức nào nêu trên cũng phải phù hợp với quy định tại Khoản 1 Điều 652 Bộ luật Dân sự 2005: người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép; nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.
Trở lại trường hợp của bạn, đối với di chúc bằng văn bản có người làm chứng:
Nếu người lập di chúc không thể tự mình viết bản di chúc thì có thể nhờ người khác viết, nhưng phải có ít nhất là 02 người làm chứng. Người lập di chúc phải ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc trước mặt những người làm chứng; những người làm chứng xác nhận chữ ký, điểm chỉ của người lập di chúc và ký vào bản di chúc (Điều 656). Mọi người đều có thể làm chứng cho việc lập di chúc, trừ: Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc; Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc; Người chưa đủ 18 tuổi, người không có năng lực hành vi dân sự (Điều 654).
Trong trường hợp mẹ bạn muốn làm di chúc có công chứng, cần có các giấy tờ sau:
- Chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu
- Sổ hộ khẩu
- Giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản ( nhà, đất, ôtô …)
- Bản di chúc ( Do người yêu cầu công chứng lập hoặc Văn phòng Công chứng soạn thảo theo yêu cầu )
>>> Tham khảo: thủ tục mua bán nhà đất
Trình tự, thủ tục như sau:
Bước 1 : Người yêu cầu công chứng tập hợp đủ các giấy tờ theo hướng dẫn rồi nộp tại phòng tiếp nhận hồ sơ ( Bản photo và bản gốc để đối chiếu ) ; Hồ sơ photo có thể nộp trực tiếp, Gửi Fax, Email hoặc có thể yêu cầu nhận hồ sơ, tư vấn tại nhà ( có thù lao )
Bước 2: Bộ phận tiếp nhận hồ sơ sẽ kiểm tra hồ sơ đã nhận và các điều kiện công chứng, nếu thấy đủ điều kiện thì sẽ nhận hồ sơ, nếu thiếu sẽ yêu cầu bổ sung hoặc từ chối tiếp nhận nếu không đủ điều kiện công chứng theo Luật định.
Bước 3: Ngay sau khi đã nhận đủ hồ sơ, bộ phận nghiệp vụ sẽ tiến hành soạn thảo di chúc theo yêu cầu ( nếu có ) (Trong thời gian khoảng 30 – 45 phút). Bản di chúc sau khi soạn thảo sẽ được chuyển sang bộ phận thẩm định nội dung, thẩm định kỹ thuật để rà soát lại, và chuyển cho người lập di chúc đọc lại hoặc nghe đọc lại.
Bước 4: Người lập di chúc sau khi đã đọc/nghe đọc lại, nếu không có yêu cầu chỉnh sửa gì sẽ ký/điểm chỉ vào bản di chúc. Công chứng viên sẽ ký sau đó để chuyển sang bộ phận đóng dấu, lưu hồ sơ và trả hồ sơ.
Bước 5: Người yêu cầu công chứng hoặc một trong các bên nộp lệ phí, thù lao công chứng, nhận các bản di chúc đã được công chứng tại quầy thu ngân, trả hồ sơ.
Trên đây là ý kiến giải đáp của luật sư Phamlaw về việc công chứng di chúc, rất mong sẽ làm sáng tỏ những vấn đề mà bạn còn thắc mắc. Mọi ý kiến phản hồi, quý khách vui lòng liên hệ trực tiếp với đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi.